Taalbeheersing in de praktijk

Naam cursus

Taalbeheersing in de praktijk: stijlen in het nieuws

Universiteit

RUG

Punten/Credits

5/6 ECTS

Cursusdatum

semester 1 (2023 - 2024)

Inschrijfdatum

16/06/2023 - 24/09/2023

Locatie

Utrecht / online Let op: excursie 08/12/23

Naam docent

Ninke Stukker (RUG) & Luuk Lagerwerf (VU)

E-mail contactpersoon

Ninke Stukker

Doel van de cursus

De student:

  • kan de taalbeheersing positioneren ten opzichte van nauw verwante vakken zoals de taalwetenschap, sociale wetenschappen en psychologie;
  • kan de drieslag analyse-evaluatie-advies uitwerken voor één of meerdere genres, media en/of contexten;
  • kan inzichten uit de taalbeheersing toepassen in een maatschappelijke context en toegankelijk maken voor een breder publiek.

Uitgebreide omschrijving

Kenmerkend voor de taalbeheersing is de combinatie van theoretisch inzichten uit diverse onderzoeksdisciplines (bv. taalwetenschap, sociale wetenschappen, psychologie) en praktische toepassing daarvan op maatschappelijk relevante terreinen. Het vak Taalbeheersing in de praktijk positioneert de taalbeheersing als een multidisciplinair vak en maakt verbanden tussen taalbeheersing en verwante deelgebieden zichtbaar. Een centraal doel van het vak is dat studenten inzichten uit de taalbeheersing toegankelijk maken voor een breder publiek mede door verbanden met andere disciplines zichtbaar te maken en door wetenschappelijke inzichten succesvol in te zetten om praktijkvraagstukken op te lossen.

De centrale drieslag die het taalbeheersingsonderzoek typeert: analyse – evaluatie – advies wordt verder uitgewerkt voor één of meerdere genres, media en/of contexten. Daarbij wordt aansluiting gezocht bij specifieke thema’s die een rol spelen in de programma’s van de deelnemende universiteiten, zoals toepassing van nieuwe digitale genres (webcare, digitaal onderwijs), begrijpelijke taal, interculturele communicatie, argumentatie, stilistiek en mediakeuze. Het vak Taalbeheersing in de praktijk behandelt deze thema’s vanuit een toegepast  en populariserend perspectief. Doel is om studenten te laten nadenken over de rol van taalbeheersing in een bredere maatschappelijke context en om ze te trainen in het toegankelijk maken van kennis op het gebied van de taalbeheersing voor een breder publiek.

Nieuwsmedia strijden om de aandacht van het publiek. De traditionele krantenwebsite concurreert met sociale media;  nieuwstitels (zoals NRC, de Correspondent) presenteren zich als ‘merk’ met een eigen identiteit en alle marketing van dien. Met speciale nieuwskoppen proberen kranten sociale mediagebruikers naar zich toe te lokken. Schrijfstijlen spelen in deze processen een subtiele maar belangrijke rol. ‘De krant van wakker Nederland’ schrijft heel anders dan de krant die adverteert met de slogan ‘Echt leiderschap begint met volgen’. Een liveblog kun je op basis van de tekst onderscheiden van een commentaar  in de papieren krant. Hoe zorgen journalisten dat hun stijl herkenbaar is? Hoe werkt stijl? Welke stijlstrategieën zijn effectief?  Met deze vragen gaan we in de cursus aan de slag. Je leert stijlen te analyseren en je neemt kennis van (typen) effectonderzoek.

N.v.t.

BA Nederlandse Taal en Cultuur, BA Communicatie- en Informatiewetenschappen of vergelijkbare opleiding

Examen informatie

Werkvorm
Werkcolleges, wekelijkse opdrachten

Toetsing
Eindwerkstuk (onderzoeksrapport)

Studielast
Collegebezoek: 14 uur
Verwerking collegestof (literatuur): 26 uur
Uitvoering onderzoek (wekelijkse opdrachten): 50 uur
Rapporteren onderzoek (wekelijks, eindopdracht): 50 uur
Extra eisen eindwerkstuk (VU- en UvA-studenten): 28 uur

UVA/VU
UvA/VU-studenten die 6 ECTS nodig hebben, maken een langere of een extra opdracht: Extra eisen eindwerkstuk: 28 uur. Dit dient met de docenten in week 1 te worden afgestemd.  

Boeken/Literatuur

Wordt nader bekend gemaakt

Meer informatie

Vrijdagmiddag 13:15-15:00

10/11/2023 Janskerkhof 15A – zaal 106, Utrecht Centrum
17/11/2023 (online)
24/11/2023 Janskerkhof 15A – zaal 106, Utrecht Centrum
1/12/2023 (online)
8/12/2023 LET OP: Excursie naar DPG Media/Redactie Trouw, bedrijvengebouw Init, Amsterdam start 14.30
15/12/2023 (online)
22/12/2023 Janskerkhof 15A – zaal 106, Utrecht Centrum