Historische letterkunde in de klas / in het onderwijs

Naam cursus

Historische letterkunde in de klas / in het onderwijs

Universiteit

UVA

Punten / credits

5/6 EC

Cursusdatum

semester 2 (2022-2023)

Inschrijfdatum

24/10/2022 - 08/01/2023

Locatie

UvA en online

Naam docent

Marjolein Hogenbirk (UvA) en Geert Warnar (Leiden)

E-mail contactpersoon

Marjolein Hogenbirk (UvA)

Doel van de cursus

• Je kunt de karakteristieke elementen van de Middelnederlandse ridderepiek onderscheiden en beschrijven en je hebt een overzicht van de traditie
• Je kunt de Middelnederlandse Roman van Limborch relateren aan bredere Europese ontwikkelingen en tradities in de epiek
• Je kent een aantal toonaangevende benaderingswijzen in het onderzoek naar Middelnederlandse epiek en je kunt deze identificeren in vakliteratuur
• Je kunt moderne thema’s, vertelvormen en -procedés in bijv. boeken, films en games relateren aan de Roman van Limborch en hierover een klein onderzoek opzetten.
• Je kunt over dit onderzoek (alleen of in tweetallen) een presentatie geven.
• Je kunt je onderzoek naar een aspect van de Roman van Limborch maatschappelijk vertalen naar het literatuuronderwijs (HAVO/VWO) en de gemaakte keuzes • voor en het ontwerp van een onderwijsmodule onderbouwen op grond van inhoudelijke en didactische argumenten

Uitgebreide omschrijving

De geschiedenis van de verdwaalde en ontvoerde jonkvrouw Margriete die vanuit het hertogdom Limburg terechtkomt in Constantinopel vormt het begin van de populairste ridderroman uit de Nederlandse literatuur van de Middeleeuwen. Op zoek naar zijn zus doorkruist Margrietes broer Heinric heel Europa. Hij beslist veldslagen, maakt vrienden en verwekt een kind. De ridders die Heinric en Margriete onderweg ontmoeten, beleven hun eigen (liefdes)avonturen in een vlechtwerk van verhalen, inclusief een bezoek aan een burcht vol deugden en ondeugden waar vrouw Wijsheid een vorstenleer onderwijst, en een uitvoerig kringgesprek over de liefde onder leiding van Margriete.
In het vak Op zoek naar Margriete leer je deze Middelnederlandse ridderroman kennen in de historische context van de veertiende eeuw, maar we gaan ons ook bezighouden met de vraag wat dit rijke jeugdverhaal uit de middeleeuwen nu nog kan betekenen voor literatuuronderwijs.

We inventariseren elementen uit het verhaal die aansluiten bij de moderne verhaalcultuur van boeken, films en series. Op basis daarvan maken studenten in tweetallen of alleen een studie van een thema uit de Roman van Limborch dat zich ervoor leent uitgewerkt te worden voor onderwijs in het vak Nederlands in de bovenbouw van het VWO en de HAVO. We sluiten steeds aan bij hedendaagse onderwerpen en kwesties. Dit kan uiteenlopen van vertelwijzen en intertekstualiteit tot ontmoetingen met andere culturen, de omgang met verliefdheid en het aanleren van verantwoordelijkheid, coming of age, magie, etc.
Je leest de Roman van Limborch (waarvan in 2021 een moderne vertaling is verschenen) in combinatie met wetenschappelijke literatuur over de middeleeuwse epiek in brede culturele context. In de tweede helft van de cursus gaan we dit combineren met recente inzichten uit de vakdidactiek over het schoolvak Nederlands en de plaats van historische letterkunde daarin. Vanuit die kennis en uitgangspunten maak je een uitgewerkte opzet voor lessen over de Limborch.

Ingangseisen / Taalbeheersing

Bachelor in Neerlandistiek, moderne vreemde talen, klassieke talen of geschiedenis

Examen informatie

Werkvormen
werkcolleges en excursie

Toetsing
Tussentijdse opdrachten/peer review     AVV

Presentatie van onderzoek  30%

Didactisch eindproduct     70%

 

Toelichting: Zak/slaagregeling: De student is geslaagd wanneer hij/zij  een gewogen gemiddelde heeft van ten minste 5,5.

Herkansingsregeling: De herkansing bestaat uit het herschrijven van het eindproduct na feedback door de docenten

Studielast

140 uur 5 EC

UvA/VU-studenten die 6 EC nodig hebben, kunnen een uitgebreidere of extra opdracht maken. Dit dient met de docenten in week 1 te worden afgestemd.

Boeken / Literatuur

Boeken

Het is nodig om aan te schaffen (ook als ebook) of te lenen: Ingrid Biesheuvel, De roman van Heinric en Margriete van Limborch. Amsterdam: Atheneum, Polak & Van Gennep, 2021.

Het overige studiemateriaal wordt enkele weken voor aanvang van het vak bekend gemaakt

Kosten 

de kosten van aanschaf boek/ebook

bijdrage in reiskosten excursie Leiden (eventueel)

Meer informatie

Rooster
Vrijdagmiddag 14:00- 17:00 uur

Data on campus UvA:

17-02-23 P.C. Hoofthuis 5.37
03-03-23 P.C. Hoofthuis 5.37
17-03-23 P.C. Hoofthuis 5.37

Data online:

10-02-23
24-02-23
10-03-23
24-03-23

NB: deze cursus is te combineren met Taalkunde in de klas