NED24-25 Taalbeheersing in de praktijk

Kenmerkend voor de taalbeheersing is de combinatie van theoretisch inzichten uit diverse onderzoeksdisciplines (bv. taalwetenschap, sociale wetenschappen, psychologie) en praktische toepassing daarvan op maatschappelijk relevante terreinen. Het vak Taalbeheersing in de praktijk positioneert de taalbeheersing als een multidisciplinair vak en maakt verbanden tussen taalbeheersing en verwante deelgebieden zichtbaar. Een centraal doel van het vak is dat studenten inzichten uit de taalbeheersing toegankelijk maken voor een breder publiek mede door verbanden met andere disciplines zichtbaar te maken en door wetenschappelijke inzichten succesvol in te zetten om praktijkvraagstukken op te lossen.

De centrale drieslag die het taalbeheersingsonderzoek typeert: analyse – evaluatie – advies wordt verder uitgewerkt voor één of meerdere genres, media en/of contexten. Daarbij wordt aansluiting gezocht bij specifieke thema’s die een rol spelen in de programma’s van de deelnemende universiteiten, zoals toepassing van nieuwe digitale genres (webcare, digitaal onderwijs), begrijpelijke taal, interculturele communicatie, argumentatie, stilistiek en mediakeuze. Het vak Taalbeheersing in de praktijk behandelt deze thema’s vanuit een toegepast en populariserend perspectief. Doel is om studenten te laten nadenken over de rol van taalbeheersing in een bredere maatschappelijke context en om ze te trainen in het toegankelijk maken van kennis op het gebied van de taalbeheersing voor een breder publiek.

Nieuwsmedia strijden om de aandacht van het publiek. De traditionele krantenwebsite concurreert met sociale media; nieuwstitels (zoals NRC, de Correspondent) presenteren zich als ‘merk’ met een eigen identiteit en alle marketing van dien. Met speciale nieuwskoppen proberen kranten sociale mediagebruikers naar zich toe te lokken. Schrijfstijlen spelen in deze processen een subtiele maar belangrijke rol. ‘De krant van wakker Nederland’ schrijft heel anders dan de krant die adverteert met de slogan ‘Echt leiderschap begint met volgen’. Een liveblog kun je op basis van de tekst onderscheiden van een commentaar in de papieren krant. Hoe zorgen journalisten dat hun stijl herkenbaar is? Hoe werkt stijl? Welke stijlstrategieën zijn effectief?  Met deze vragen gaan we in de cursus aan de slag. Je leert stijlen te analyseren en je neemt kennis van (typen) effectonderzoek.

De cursus richt zich niet expliciet op educatieve contexten, maar de cursusinhoud leent zich wel degelijk voor toepassingen in het lees- en schrijfvaardigheidsonderwijs bij het schoolvak Nederlands op de middelbare school. Een van de docenten zal hiervan ook voorbeelden geven uit de eigen onderzoekspraktijk