NED25-26 Taalbeheersing in de praktijk
Naam cursus
Taalbeheersing in de praktijk: Analyse en toepassing van argumentatie in contextUniversiteit
ULPunten / credits
5/6 ECCursusdatum
semester 1 (2025 - 2026)Inschrijfdatum
Locatie
UtrechtNaam docent
Dr. Roosmaryn Pilgram (UL) & Dr. Nanon Labrie (OLVG Amsterdam | Amsterdam UMC)E-mail contactpersoon
Roosmaryn PilgramDoel van de cursus
De student:
- is bekend met hedendaagse, theoretische inzichten uit de taalbeheersing, in het bijzonder de argumentatieleer;
- heeft kennis genomen van verschillende onderzoeksmethoden om argumentatie in de praktijk te bestuderen en analyseren;
- heeft kennis gemaakt met de rol en effecten van taal en communicatie in het medische domein (o.a. interpersoonlijke interacties, digitale communicatie en publiekscommunicatie)
- kan bestaande vraagstukken uit de medische praktijk (van bestaande maatschappelijke partners) vertalen naar wetenschappelijke onderzoeksvragen en daarvoor passende analysemethodes bedenken;
- is in staat zelfstandig een onderzoeksproject op te zetten en uit te voeren naar argumentatief taalgebruik in de medische praktijk, en hiervan verslag te doen voor een breder publiek;
- kan constructief feedback leveren op de opzet en het verslag van dergelijk onderzoek.
Uitgebreide omschrijving
Kenmerkend voor de taalbeheersing is de combinatie van theoretisch inzichten uit diverse onderzoeksdisciplines (bv. taalwetenschap, sociale wetenschappen, psychologie) en praktische toepassing daarvan op maatschappelijk relevante terreinen. Het vak Taalbeheersing in de praktijk positioneert de taalbeheersing als een multidisciplinair vak en maakt verbanden tussen taalbeheersing en verwante deelgebieden zichtbaar. Een centraal doel van het vak is dat studenten inzichten uit de taalbeheersing toegankelijk maken voor een breder publiek mede door verbanden met andere disciplines zichtbaar te maken en door wetenschappelijke inzichten succesvol in te zetten om praktijkvraagstukken op te lossen.
De centrale drieslag die het taalbeheersingsonderzoek typeert: analyse – evaluatie – advies wordt verder uitgewerkt voor één of meerdere genres, media en/of contexten. Daarbij wordt aansluiting gezocht bij specifieke thema’s die een rol spelen in de programma’s van de deelnemende universiteiten, zoals toepassing van nieuwe digitale genres (webcare, digitaal onderwijs), begrijpelijke taal, interculturele communicatie, argumentatie, stilistiek en mediakeuze. Het vak Taalbeheersing in de praktijk behandelt deze thema’s vanuit een toegepast en populariserend perspectief. Doel is om studenten te laten nadenken over de rol van taalbeheersing in een bredere maatschappelijke context en om ze te trainen in het toegankelijk maken van kennis op het gebied van de taalbeheersing voor een breder publiek.
In deze cursus maken studenten kennis met de studie van argumentatieve taal en communicatie in de praktijk. Aan de hand van hedendaagse theoretische inzichten uit de argumentatieleer (denk aan o.a.: drogredenonderzoek, argumentatieve stijl, cognitieve en psychologische effecten), bestuderen studenten argumentatief taalgebruik met behulp van verschillende analytische tools. Ze leren om – steeds passend bij de vraag – verschillende onderzoeksmethoden te gebruiken om zo een compleet beeld te krijgen van de rol en effecten van argumentatie in alledaags taalgebruik.
Dit doen we binnen het medisch domein – een brede context waar iedereen wel eens mee in aanraking komt. We bestuderen argumentatief taalgebruik bijvoorbeeld in (complexe) interpersoonlijke interacties, e-consulten en overheidscampagnes. Hoewel het medische domein steeds centraal staat in de cursus, zijn de theoretische inzichten en methoden ook toepasbaar op andere domeinen en onderwerpen (bijvoorbeeld: politieke of juridische contexten, wetenschaps- of klimaatcommunicatie). Hiermee krijgen studenten een breed palet aan analysetechnieken tot hun beschikking, waarmee zij taal en communicatie in de praktijk kunnen bestuderen.
Gedurende de cursus gaan studenten bovendien aan de slag met échte vraagstukken uit de praktijk: maatschappelijke partners leggen studenten een vraagstuk over argumentatie voor aan de studenten. Studenten gaan met deze vraagstukken aan de slag in hun onderzoeksproject: zij formuleren een onderzoeksvraag, bedenken een passende methode en wetenschappelijk opzet en komen zo op basis van theorie tot een ‘evidence-based’ oplossing voor de maatschappelijke partner. Ze geven feedback op elkaar en leren om resultaten voor een breed publiek (waaronder de maatschappelijke partner) terug te koppelen.
Het specifieke doel van de cursus is om studenten te laten reflecteren op de rol en effecten van argumentatieve taal en communicatie in context. Studenten worden getraind om argumentatie vanuit verschillende oogpunten en methoden te beschouwen. Door samen te werken met maatschappelijke partners, leren studenten hun wetenschappelijke bevindingen relevant te maken voor de praktijk.
Educatief perspectief
Specifiek voor studenten van de Educatieve Master zal minimaal één van de maatschappelijke vraagstukken (van een partner) zich richten op de vertaalslag van wetenschappelijke bevindingen naar ‘evidence-based’ onderwijs voor zorgprofessionals, waarbij de nadruk ook zal liggen op de specifieke leerbehoeften van deze doelgroep. Toetsing is voor deze studenten gelijk.
Ingangseisen / Taalbeheersing
Minimale ingangseisen: BA Nederlandse Taal en Cultuur, BA Communicatie- en Informatiewetenschappen, BA Taalwetenschap, of vergelijkbare taalgerichte opleiding (bijv. moderne vreemde talen of klassieke talen). Vaardigheden op MA-niveau.
Examen informatie
Werkvormen
Werkcolleges (online en in Utrecht)
Toetsing
Paper 70% Summatieve toets met als doel de eindkwaliteit van het onderzoek van de student te beoordelen.
Onderzoeksvoorstel 20% Formatieve toets met als doel om de student een opzet en methode voor het onderzoek dat in het paper centraal staat te formuleren.
Peer feedback 10% Formatieve toets met als doel om de student kritisch te laten reflecteren op onderzoek van medestudenten en tegelijkertijd zo het eigen onderzoek te verbeteren.
Studielast
- Contacturen: 14 uur (7 x 2 uur)
- Verwerking collegestof (literatuur): 26 uur
- Uitvoering onderzoek: 50 uur
- Rapporteren onderzoek: 50 uur
UvA/VU/ TiU
Voor deze groep studenten zal het onderzoeksproject worden uitgebreid, denk aan: zelfstandig verzamelen van data, een presentatie geven aan de maatschappelijke partner of een valorisatieproduct. Dit wordt afhankelijk van het aantal studenten aan de start van de cursus afgestemd.
Boeken / Literatuur
Wordt nader bekend gemaakt.
Meer informatie
Rooster
07-11-2025 (UU, Utrecht) 13:15-15:00
14-11-2025 (Online) 13:15-15:00
21-11-2025 (UU, Utrecht) 13:15-15:00
28-11-2025 (Online) 13:15- 15:00
05-12-2025 (UU, Utrecht) 13:15-15:00
12-12-2025 (Online) 13:15-15:00
19-12-2025 (UU, Utrecht) 13:15-15:00